آشنایی با مدیریت سازمان های مردم نهاد و خیرین سلامت دانشگاه
مقدمه:
سلامت از دیدگاه سازمان بهداشت جهانی برابر ماده 2 از اساسنامه این سازمان عبارت است از آسایش کامل جسمی ،روحی و روانی ، اجتماعی و معنوی و نه فقط نبودن بیماری و ناتوانی که در تعریف کامل تر و نوین فرد سالم به کسی می گویند که از نظر چهاربعد جسمی ، روحی و روانی ، اجتماعی و معنوی در سلامتی کامل به سر می برد.
ازطرفی همه می دانیم محور توسعه پایدار انسان سالم است و جوامع امروزی خواستار ایجاد بستر مناسب برای تولید و شتاب لازم در رسیدن به توسعه همه جانبه اند و برای رسیدن به توسعه همه جانبه و جامعه سالم با افرادی پویا و توانمند ، باید از مشارکت جدی و سازمان یافته مردم و همکاری بخشهای مختلف توسعه و رفاه اجتماعی کمک بگیریم و مشارکت مردم در سلامتی همگانی اولویت اساسی این مدیریت می باشد.
در سالهای پس از انقلاب شبکه های بهداشت و درمان بر پایه رویکرد "مراقبتهای اولیه سلامت (PHC) " طراحی و فعال گردید که در کشور ما (بر اساس اذعان سازمان بهداشت جهانی ) علی رغم اقدامات عالی در زمینه پیشگیری ، مراقبت و درمان دو اصل بنیادین رویکرد PHC یعنی برخورداری از مشارکت مردم و تکوین همکاریهای بین بخشی هرگز در حد دیگر اجزای این رویکرد شکل نگرفته و ضمن عدم تکامل اثر بخش نگردید ولذا نیاز بود در کنار وظایف اصلی وزارت بهداشت یعنی آموزش علوم پزشکی و خدمات سلامت ، دو وظیفه مهم دیگر یعنی تعامل بین بخشی و مشارکت مردم در برنامه های سلامت نیز براین وظایف اضافه گردد که اجرای این دو وظیفه مهم طلبید که حوزه حساس و مهمی بنام معاونت امور اجتماعی در سال 1395در کلیه دانشگاههای علوم پزشکی راه اندازی و تشکیل گردد و 12 مردادماه 1396 معاونت امور اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان غربی افتتاح گردید که در سال 1398 این ساختار به مدیریت سازمان های مردم نهاد و خیرین سلامت و دبیرخانه شورای سلامت و امنیت غذایی دانشگاه تغییر عنوان پیدا کرد.
تقویت فرهنگ و رفتار مشارکت داوطلبانه و از جمله خیرین سلامت و سازمان های مردم نهاد و همچنین افزایش مشارکت مردمی افراد ، گروهها ، کانون های محلی و سازمانها برای ارتقای سلامت جامعه ،
سازماندهی ، توسعه و حمایت از موسسات خیریه سلامت مطابق دستور العمل ها و سیاستهای ابلاغی
، سازماندهی ، تقویت و حمایت از سازمانهای مردم نهاد و توانمند سازی آنها،
شناسایی ،هدایت و حمایت از ظرفیت های خیرین سلامت ، موسسات خیریه درمانی و بیمارستانی در بیمارستان ها و مراکزآموزشی درمانی ، امور خیریه و اوقاف استان در جهت توسعه و ارتقای نظام سلامت از اهم وظایف و اهداف این مدیریت می باشد.
معرفی مدیریت سازمان های مردم نهاد و خیرین سلامت
با توجه به فلسفه وجودی این حوزه و با عنایت به شرح وظایف حوزه اجتماعی که همانا تکوین همکاریهای بین بخشی می باشد و همچین بدلیل اینکه تامین ، حفظ و ارتقاء سلامت عموم مردم به تنهایی و فقط با اجرای سیاست کاری وزارت بهداشت و دانشگاههای علوم پزشکی امکان پذیر نمی باشد نیاز به مشارکت های مردمی ،خیرین ، سازمان های مردم نهاد ، موسسات خیریه و همچنین حمایت و همکاری های درون و بین بخشی احساس می گردد تا با تقسیم کار و قبول مشارکت در اجرای برنامه های حوزه سلامت در این راه قدمهایی مثبت و موثر در ارتقای سلامت آحاد جامعه برداریم .
تشریح وظایف و اقدامات :
- جلب و جذب مشارکت های مردمی و خیرین درحوئزه سلامت
- تشکیل ، راه اندازی و نظارت بر عملکرد موسسات خیریه درمانی و بیمارستانی
- پیگیری و نظارت بر پلاک کوبی پروژه ها و اقلام اهدایی خیرین سلامت
- توسعه، حمایت ، نظارت و توانمندسازی سازمان های مردم نهاد سلامت
- انعکاس و اطلاع رسانی اقدامات خیرین و سمن های سلامت درجامعه
اهم وظایف:
الف : خیرین سلامت
جلب مشارکت مردمی ، بهره گیری واستفاده بهینه از ظرفیت خیرین
- جذب خیرین برای تئسعه وتجهیز پروژه ها و تجهیزات بهداشتی درمانی، آموزشی و پژوهشی
-تهیه بانک اطلاعات و کتاب خیرین سلامت
-هدایت خیرین به سمت نیازهای واقعی دانشگاه درحوزه سلامت
-پیگیری و نظارت بر پلاک کوبی موارد اهدایی خیرین سلامت
- تجلیل از خیرین و برگزاری همایش تقدیر از خیرین
-تعامل با مجمع خیرین سلامت برای بهره مندی از ظرفیت این مجموعه و پیگیری مشکلات مربوط به مجمع در واحد های تابعه دانشگاه
ب: سازمان های مردم نهاد
سازمان مردم نهاد در دنیای امروز، نهاد مدنی غیردولتی است که در پاسخ به یک مسئله و یا در ارتباط با یک موضوع مشخص ، بصورت داوطلبانه با مشارکت مردم و با داشتن هدف و جهارچوب فعالیت مشخص و با تاکید بر مشارکت محوری و اقدامات اجتماع محور در جهت کمک به ارتقای سطح آگاهی و توانمندیهای گروه های هدف تاسیس شده و دارای ماهیت غیرسیاسی و غیرانتفاعی است و واجد شخصیت حقوقی می باشد.
- تامین نیازهای دارویی و درمانی موردنیاز بیماران تحت پوشش
- حمایت های معیشتی اعضای تحت پوشش
- آموزش، اطلاع رسانی و آگاهی بخشی درزمینه تخصصی مرتبط با موضوع تشکیل انجمن برای بیماران و عموم جامعه
-ایجاد تعامل و تقویت ارتباطات مردمی و سازمانی
-جلب مشارکت های مردمی و خیرین در راستای اهداف سمن
ج: موسسات خیریه درمانی
مرکزی است که به صورت عام المنفعه، غیر انتفاعی، هیئت امنایی(دارای شخصیت حقوقی با اعضاء واجد شرایط و صلاحیت) و با مشارکتهای مردمی مطابق این آیین نامه و شرایط هریک از آیین نامه های موسسات پزشکی و پیراپزشکی ابلاغی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی ، با رعایت ضوابط قانونی و پس از اخذ پروانه های بهره برداری(تاسیس) و مسئول فنی از وزارت ایجاد و اداره می گردد که در حال حاضر در آذربایجان غربی شامل مراکز زیر می باشند:
- بیمارستان خیریه امید ارومیه وابسته به انجمن حمایت از بیماران سرطانی ارومیه
- درمانگاه خیریه آدینه ارومیه وابسته به موسسه خیریه احسان ابوتراب ارومیه
- جلب مشارکت مردمی و خیرین برای راه اندازی بیمارستان، درمانگاه های تخصصی و فوق تخصصی و مراکز خیریه درمانی
-بهره مندی از تعامل برون سازمانی و بنگاه های اقتصادی درجهت کمک به درمان بیماران نیازمند و صعب العلاج و بیماران خاص
-برگزاری مراسم جشن گلریزان ، کمپین هایی در جهت بهره مندی مضاعف از پتانسیل و ظرفیت خیرین
-ساماندهی امور داوطلبانه و جهادی با همکاری جوانان علاقه مند به کارهای خیر
-تامین نیازهای دارویی و درمانی بیکماران نیازمند
-تهیه تجهیزات توانبخشی ازجمله ویلچر برای معلولین
-توانمندسازی خانواده های بیماران از طریق راه اندازی کارگاه های خیاطی و تولیدی و ایجاد زمینه شغلی برای آن ها
-حمایت های معیشتی اعضای تحت پوشش
د: موسسات خیریه بیمارستانی
موسسات خیریه بیمارستانی به منظور ساماندهی خدمات عام المنفعه و امور نیکوکاری و بهره برداری از منابع حاصل از امور خیریه جهت تامین نیاز های دارویی، درمانی، حمایتی و تجهیزات مورد نیاز بیماران، همچنین ساخت و بازسازی بیمارستان، درمانگاههای تخصصی و نیز توسعه کمی و کیفی خدمات سلامت در بیمارستان های دانشگاهی از سال 1395 در اولویت وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی قرار گرفته است تا در کنار هربیمارستان دانشگاهی یک موسسه خیریه تشکیل گردد.
این موسسات دارای ماهیت غیر سیاسی، غیر تجاری، غیرانتفاعی، غیردولتی، داوطلبانه و عام المنفعه بوده و تحت عنوان مؤسسه خیریه در موضوع امور خیریه و نیکوکاری و حمایت از بیماران با رعایت کامل قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران و براساس اساسنامه مصوب و با مجوز وزارت کشور فعالیت می نمایند و ضمن اینکه ساماندهی مشارکت های مردمی برای حمایت از بیماران، ساخت و تجهیز و بازسازی و توسعه بیمارستان، هماهنگی خیرین برای مشارکت در توسعه سلامت از اهداف این مهم این موسسات می باشند که در اجرای این اهداف : همکاری با واحد مددکاری بیمارستان جهت کمک به حوزه مددکاری به منظور شناسایی نیاز های بیماران و اولویت های توسعه بهسازی و خدمات بیمارستانی بر اساس توان مؤسسه ، پیگیری به منظور بهره برداری از حداکثر ظرفیت های بخش دولتی و غیر دولتی ،تبلیغات و اطلاع رسانی، برگزاری همایش ها و نشست هایی با حضور مردم، خیرین و گروه های داوطلب به منظور معرفی نیازهای بیماران، برنامه های توسعه بیمارستان و اهداف موسسه ، شناسایی نیازهای اصلی و اولویت تامین یا تجهیز منابع از طریق روش های نوین کسب منابع و برگزاری جشن های گلریزان، بازارچه های خیریه،گرفتن حق عضویت، توزیع صندوق های جمع آوری کمک های مردمی از روش های اجرایی خواهد بود.
- همکاری با واحدمددکاری بیمارستان بمنظور شناسایی نیازهای بیماران و تامین نیازهای دارویی ودرمانی آنان
-احصاء اولویت های توسعه ، بهسازی و خدمات بیمارستان
-پیگیری بمنظور بهره برداری ازحداگثر ظرفیت های بخش دولتی و غیردولتی
-اطلاع رسانی و نشست با حضور مردم ، خیرین و گروه های داوطلب بمنظور معرفی نیازهای بیماران، برنامه های توسعه بیمارستان و اهداف موسسه
-شناسایی نیازهای اصلی و اولویت تامین منابع از طریق روشهای نوین کسب منابع
-ساخت و بازسازی بیمارستان ودرمانگاه تخصصی
-توسعه کمی وکیفی خدمات سلامت
ه : مسئولیت اجتماعی بنگاه های اقتصادی وشرکت ها csr
بهره مندی از ظرفیت مشارکت اجتماعی شرکت ها در پروژه های سلامت محور
- افزایش مشارکت های اجتماعی شرکت ها و بنگاه های بخش خصوصی در حوزه سلامت مردم
- نهادینه سازی و توسعه فرهنگ مسئولیت پذیری اجتماعی در رفع نیازهای حوزه سلامت
- استفاده از ظرفیت خیرین سلامت کشور در حوزه مشارکت اجتماعی شرکتی
- افزایش آگاهی، مسئولیتپذیری و پاسخگویی اجتماعی، توانمندی و مشارکت ساختارمند و فعالانه شرکت ها و بنگاه های اقتصادی در تأمین، حفظ و ارتقاء سلامت
-تبیین وپیگیری اهداف، سیاستها و برنامه های مجمع درحوزه مشارکت های اجتماعی شرکت ها
-تبیین اهداف دراولویت و سیاست های پیشنهادی سلامت استان
-جلب مشارکت، تسهیل ،نهادینه سازی و توسعه مشارکت اجتماعی شرکتی
-شناسایی سازمان ها، شرکت ها و بنگاه های اقتصادی مسئولیت پذیر در استان
-استعلام معوقات مالیاتی شرکت طرف قرارداد از اداره مالیات و اطمینان از خوش حسابی مالیاتی شرکت
-تقدیرازفعالان ممتاز و معرفی به جشنواره های ملی و بین المللی
-ارائه مشاوره رایگان و بسته های آموزشی درحوزه مشارکت اجتماعی شرکتی به فعالان اقتصادی
و: وقف و سلامت
شناسایی و ساماندهی امور املاک وقفی حوزه سلامت
-احصاء و مستند سازی مطالبات موقوفات املاک دراختیار دانشگاه
-تشکیل بانک اطلاعات موقوفات حوزه سلامت دانشگاه
-انعقاد تفاهم نامه با اداره کل اوقاف استان
-پیگیری درجهت عقد تفاهم نامه بین شبکه های بهداشت و درمان و اوقاف شهرستان ها
تشکیل شورای اجرایی وقف و سلامت
-------------------------------------------------------------------------------------------------
روابط عمومی مدیریت سازمان های مردم نهاد و خیرین سلامت